Waarom de verhalen van nieuwkomers ertoe doen

In gesprek met Zekria Amani en Nadereh Safari, leden van de klankbordgroep van VluchtelingenWerk Oost-Nederland.

‘Mag ik een gedicht laten horen?’ vraagt Zekria Amani aan het einde van ons gesprek. Zijn collega Nadereh Safari glimlacht. Ze weet al hoe laat het is, want Zekria sluit ook werkbijeenkomsten regelmatig af met zelfgeschreven poëzie. 

Zonder te aarzelen draagt hij voor: 

‘Ik wil graag jou ontmoeten

Ik ontdoe onze ontmoeting van het moeten

Omdat onze samenkomst onbevangen en ontvankelijk is

Ik ben er voor jou

Het vraagt aan mij lef

Om het avontuur met jouw ontmoeting aan te gaan

Maar ik heb de durf om jou toe te laten in mijn wereld

En mezelf te bewegen in jouw richting’

Nadereh en Zekria zijn sinds 2017 lid van de klankbordgroep van VluchtelingenWerk Oost-Nederland. Samen met andere nieuwkomers en oudkomers adviseren ze de organisatie over allerlei integratievraagstukken, van arbeidsparticipatie tot geestelijke gezondheidszorg. De kennis en persoonlijke ervaringen van de leden staan daarbij centraal, of zoals Nadereh het uitlegt: ‘Er wordt binnen instanties die zich bezighouden met integratie vooral veel óver nieuwkomers gepraat. Maar juist als je mét ons in gesprek gaat, kun je veel opsteken.’

Als lid van de klankbordgroep van Vluchtelingenwerk Oost-Nederland krijgen jullie wat van die ruimte. Maar hoeveel invloed heeft zo’n groep eigenlijk? 

Zekria: ‘We krijgen de kans om mee te praten op een hoger niveau en mijn ervaring is dat we serieus genomen worden. Beleidsmakers en andere professionals kunnen bij ons terecht met specifieke vragen. Onze leden hebben bijvoorbeeld aan tafel gezeten bij verschillende Gelderse gemeenten. In Arnhem hebben we meegewerkt aan de voorbereidingen voor de uitvoering van de nieuwe Wet inburgering. Het is heel fijn dat naar onze verhalen geluisterd wordt, maar het is nog fijner als de potentie en ervaring van oudkomers concreet benut worden in het integratieproces van nieuwkomers.’

Wat kan er volgens jullie beter op dat vlak? 

Nadereh: ‘Laten we beginnen bij het begin: het creëren van een omgeving en sfeer waarin iedereen zich veilig genoeg voelt om vrijuit te spreken. Zelf durfde ik vroeger ook niet zomaar iets te delen op bijeenkomsten. Maar doordat andere mensen mij ervan verzekerden dat mijn mening ertoe doet, voelde ik me steeds meer op mijn gemak. Zorg er dus voor dat oud- en nieuwkomers zich gezien en gehoord voelen. Pas dan krijg je al hun verhalen goed boven tafel.’

Zekria: ‘Bij de zorginstelling waar ik werkzaam ben, werk ik nu aan een plan om nieuwkomers mee te laten lopen met zorgmedewerkers uit hetzelfde land van herkomst. Het idee is dat zij zouden kunnen helpen met kleine taken die ook uit te voeren zijn als ze de taal nog niet goed genoeg spreken, zoals het dekken van tafels of het leeghalen van de vaatwasser. Onlangs presenteerde ik het plan aan mijn leidinggevende en de locatiemanager. Zij geven mij nu de kans om het te realiseren. Mooi toch, het vertrouwen dat ik daarin krijg?’ 

‘Ik richt mij nu op de zorg, maar dit plan zou ook in andere vakgebieden kunnen werken. Het gaat vooral om de gedachte erachter: laat volwassen nieuwkomers vanaf hun allereerste dag in Nederland weten dat ze van waarde zijn; dat ze iets belangrijks toe kunnen voegen; dat ze nodig zijn. Maak ze direct en actief onderdeel van de samenleving, dan volgen die taalvaardigheden vanzelf.’