#8 Maaksessie Werken en Leren in de provincie Gelderland

In gesprek met nieuwkomers

In de eerste ronde interviewden we drie nieuwkomers uitgebreid over hun ervaringen. Ervaringen die ze hebben opgedaan in de zoektocht naar werken en leren in Nederland.

Er kwamen uit de interviews veel positieve dingen naar voren. 

• De nieuwkomers die we interviewden hebben heel veel doorzettingsvermogen en geven niet op;
• Zij willen werken om te investeren in hun gezin en kinderen;
• De nieuwkomers die we interviewden zijn enthousiast om aan de slag te gaan; 
• Zij geven aan dat zij veel baat hebben bij een goed contactpersoon bij de gemeente. Ook een gemeente die goed naar hen luistert en die in mogelijkheden denkt wordt positief ervaren. Bijvoorbeeld een gemeente die toestaat om stage te lopen;

• De nieuwkomers geven ook aan dat zij zich aan willen passen aan de nieuwe realiteit en van ambitie willen veranderen als dat nodig is. 
• Een werkvloer met collega’s die open staan voor nieuwe mensen maakt veel verschil
• De mogelijkheid krijgen om je door te ontwikkelen via leren werkt. Dan is het niet altijd erg om te beginnen met een baan die misschien lager is dan je eigen niveau. Als je maar kunt groeien, en er perpsectief is. 

Wij hebben ook gesproken over de moeilijke kanten van de zoektocht naar werken en leren in Nederland. 

• Soms realiseren mensen zich te laat wat er mogelijk en onmogelijk is met hun buitenlandse diploma’s in Nederland;
• Er is dus vanaf dag 1 onduidelijkheid over de kansen en mogelijkheden in Nederland;
• Er is een spanningsveld tussen het belang van de gemeente die de uitkering verstrekt en het (droom)traject van de nieuwkomer. Het verschilt per gemeente hoe open ze staan voor de eigen plannen van mensen. En het is afhankelijk van het netwerk van de werkbedrijven of klantmanagers welke mogelijkheden een nieuwkomer krijgt;
• Er wordt gezegd dat het wel 15 jaar kan duren voor je je droombaan vindt;
• Soms moeten nieuwkomers ook hun droom laten varen, dat doet pijn. Nederlanders zijn snel geneigd te zeggen dat dromen niet realistisch is. Maar leggen vervolgens ook niet heel duidelijk uit hoe je dan wel perspectief kunt ontwikkelen;

• Het is moeilijk om iets op te bouwen als je geen netwerk hebt. Het is soms zelfs onmogelijk;
• Het is ingewikkeld omdat werkgevers weinig betrokken zijn. Vaak simpelweg ook omdat ze helemaal niet weten wat de mogelijkheden zijn;
• Hoppen tussen banen, door geen vaste contracten is schadelijk. Stilstaan is achteruitgang. De taal gaat dan achteruit;
• Er is teleurstelling over wat mogelijk is in Nederland;
• Er is sprake van discriminatie.

Wat is er nodig aan hulp en begeleiding in de zoektocht naar werken en leren en het behouden van werk? Ook daar hebben we het over gehad. 

• Een netwerk dat de weg kan wijzen;
• Er zijn veel kansen voor programmeurs, verpleegkundigen en mensen die verstand hebben van electrotechniek. Dat moet wel georganiseerd worden;
• Er moet meer steun komen voor jongeren in gezinshereniging;
• Er moet acceptatie komen van Nederlanders voor nieuwkomers, zodat er geen discriminatie meer is;
• Er moet duidelijk en helder gecommuniceerd worden over wat kan;
• Maak een persoonlijk plan.

En wat moeten we tot slot in onze oren knopen? 

• Dat cultuurverschillen uitmaken;
• Organiseer begeleiding en coaching voor werknemers en werkgevers;
• hou op met onbetaalde stages en werk. Betaal mensen gewoon;
• Als er een verschil is tussen het beroep in het thuisland en hier, benoem dit, en leg uit hoe je dat verschil kunt overbruggen;
• Advies aan het werkgeversservicepunt: mensen moeten omschakelen. Push niet te hard, toon begrip;
• Targets ipv traject van mensen, dat is niet duurzaam;
• Krapte in een sector waardoor er misschien veel werk is, betekent ook dat er weinig tot geen tijd is voor nazorg of begeleiding. De oproep aan de gemeenten is om hier geld voor uit te trekken. Nazorg voor zowel werknemers als werkgevers;
• Stop mensen niet in beroepen die voor hen perspectiefloos zijn.

Actieagenda

Initiatief #1 wil informatie over leer- en werktrajecten delen en voorleggen aan nieuwkomers. Dit gaan ze doen door het identificeren van sleutelfiguren en influencers van gemeenschappen via onder andere VWON, de gemeente, kerken en moskeeën.

Initiatief #2 wil in gesprek met de taalaanbieders (waar ‘onze’ inwoners nu een traject volgen) over deze vraag. In gesprek met de taalaanbieders keren we de vraag om: hoe kunnen zij beter aansluiten op leer/werktrajecten? Dit initiatief wil aansluiten bij de pilot duale trajecten van de gemeente Arnhem. Het is belangrijk dat er een inventarisatie van taalaanbieders wordt gedaan. De vraag moet voorgelegd worden en een gesprek moet worden georganiseerd. Het is een succes als er concrete afspraken zijn gemaakt met aanbieders.

Initiatief #3 wil een app ontwikkelen met vacatures voor alle branches in de kansberoepen en daarnaast modules ontwikkelen met werknemersvaardigheden en branchespecifieke procedures. Hiervoor is het nodig om input te genereren, financiering te krijgen en daarmee een app te ontwikkelen voor kansberoepbranches waarbij nieuwkomers informatie kunnen terugvinden in het Arabisch en Tigrinya en eventueel andere talen. Het is een succes als er voor iedere branche een app is ontwikkeld in het Arabisch en Tigrinya en er aanvullende modules zijn.

Initiatief #4 wil in contact komen met nieuwkomers in de zorg en men bevragen op de weg ernaartoe en ervaringen. Hiervoor gaat het groepje in het komend half jaar nauw samenwerken. Het is een succes als we succesverhalen kunnen delen.

Initiatief #5  gaat duale trajecten ontwikkelen. Dit gaan ze doen door een stroomschema. Ook brengen we alle partijen in kaart en wat ze doen. In oktober gaan ze al in overleg, waar ze concrete afspraken gaan maken en uitwerken. De actie is een succes wanneer we een gedegen plan kunnen presenteren met goedkeuring van de wethouder

Initiatief #6 wil de sociale contacten van een nieuwkomer in kaart brengen door in te zoomen op: buurt, school, kinderen, en de sportvereniging. Hiervoor is het belangrijk dat nieuwkomers worden gekoppeld aan oudkomers/buddy’s, professionals en bedrijven. Ook is het belangrijk dat er digitale mogelijkheden worden vergroot, zoals apps waar vacatures te vinden zijn. Het is een succes als er sociale contacten zijn gelegd (ESF, Economische zaken), meedoen en participeren (bijvoorbeeld door deelname aan wijk- sport- vereniging, eventueel vrijwilligers) en projecten regionaal.

Initiatief #7 wil werkgevers enthousiasmeren om te investeren in nieuwkomers, juist nu ze geen tijd hebben of maken. Dit willen we doen door werkgevers te ontzorgen en te begeleiden. Dit gaan we in de praktijk als volgt organiseren: We gaan ontwikkeltrajecten opzetten met subsidies voor begeleiding. De mensen die de doelgroep gaan begeleiden zijn mensen die affiniteit hebben met de doelgroep. Dit zou goed kunnen werken in de vorm van een kweekvijver: nieuwkomers gaan roteren met betaald werk voor een poule van werkgevers, zonder meteen in dienst te komen. De actie is een succes wanneer er werkgeverambassadeurs zijn, branchebreed in de regio. En als de ‘stichting kweekvijver’ bestaat die dit initiatief mogelijk maakt.