Introductie
De schoolsluitingen door de Coronacrisis raken alle leerlingen. Maar niet iedereen wordt even hard geraakt. Dat zorgt voor meer ongelijke kansen in Nederland. Wij hebben onderzocht waarom thuisonderwijs niet goed werkt voor nieuwkomers.
Wat kunnen scholen, de onderwijssector en beleidsmakers doen om meer kansen te creëren voor nieuwkomers?
Thuisonderwijsmaatjes: van noodoplossing naar structurele hulp
De coronacrisis werkte als een vergrootglas: de bestaande problemen die kinderen uit nieuwkomergezinnen ervaren in het onderwijs werden ineens vergroot en duidelijk zichtbaar. Tamer Allaloush, community manager en researcher bij OpenEmbassy, reageerde op een noodkreet van nieuwkomer-ouders uit zijn omgeving en richtte snel een WhatsAppgroep op, om nieuwkomergezinnen te koppelen aan ervaren Nederlanders die hen konden ondersteunen met het Thuisonderwijs. Hieruit ontwikkelde zich in korte tijd het Thuisonderwijsmaatjes-project (TOMaatjes), waarbij inmiddels bijna 1000 kinderen gekoppeld zijn aan ruim 600 vrijwilligers, de zogeheten “maatjes”. TOMaatjes richt zich op gezinnen, en niet alleen op de schoolgaande kinderen zelf.
Ouders en gezinssituatie (denk aan woonsituatie, gezinsinkomen en broertjes- en zusjes) hebben namelijk een grote invloed op de schoolprestaties van een kind. Vanwege het thuisonderwijs werd de invloed van de gezinssituatie vergroot (Bol, 2020). Dit bood de mogelijkheid om de invloed van de gezinssituatie in het onderwijs onder de loep te nemen.
OpenEmbassy onderzocht de ervaringen van nieuwkomers met thuisonderwijs door middel van interviews (20), focusgroepen (2) en enquêtes (141) onder de deelnemers van TOMaatjes. De inzichten van dit onderzoek zijn erg relevant nu Nederland in de greep van de Omikron-variant is.
In Noorwegen en ook in Jemen is dat anders. Als je daar nieuw bent in het land en ze willen je niveau bepalen, wordt dat gebaseerd op de vakken waarvoor taal niet essentieel is, bijvoorbeeld rekenen. Hier bepaalt de taal alles. Als je de taal nog niet goed beheerst, kan het zijn dat je naar een lager niveau gestuurd wordt. Ik denk dat er een uitzondering moet worden gemaakt voor taal. – een Jemenitische moeder