De afgelopen jaren is Nijmegen uitgegroeid tot een levendige plek waar mensen een nieuw begin maken, vastberaden om een leven vol betekenis en verbondenheid op te bouwen. Met de invoering van de Wet Inburgering 2021 kregen Nederlandse gemeenten, waaronder Nijmegen, een sleutelrol in het ondersteunen van deze nieuwkomers.
In een studie die in opdracht van de gemeente Nijmegen is uitgevoerd, hebben we onderzocht hoe integratie wordt ervaren: wat succes stimuleert, welke obstakels er zijn, en welke kansen benut kunnen worden. Met verhalen van nieuwkomers en inzichten van professionals hebben we een compleet beeld gevormd van het integratielandschap in Nijmegen – een verhaal van doorzettingsvermogen, samenwerking en vooruitgang.
Door: Fatih Aktas en Soraya Shawki
Onderzoeksmethodiek
Met behulp van het Indicators of Integration (IoI)-model hebben we verschillende dimensies van integratie onderzocht, zoals werk, onderwijs, sociale netwerken en zorg. We luisterden naar de stemmen van 19 nieuwkomers via focusgroepen en betrokken ook de feedback van 44 anderen die zij interviewden. De deelnemers volgden diverse inburgeringsroutes, waaronder de onderwijsroute, de B1-taalroute en de zelfredzaamheidsroute (Z-route).
Daarnaast droegen 48 professionals uit negen organisaties hun inzichten bij, en werden gemeentelijke beleidsdocumenten geanalyseerd om het bredere organisatorische kader te begrijpen. Samen leverde dit een rijk en genuanceerd beeld van het integratieproces op.
Succesfactoren
Uit de vele gedeelde verhalen kwam een rode draad naar voren: de kracht van menselijke verbinding. Of het nu ging om een ondersteunende klantregisseur of een buur die een helpende hand bood, integratie bloeide wanneer relaties gebaseerd waren op vertrouwen en empathie.
- Proactieve en ondersteunende klantregisseurs: Nieuwkomers waardeerden professionals die hen met empathie en duidelijke adviezen begeleidden door complexe systemen.
- Effectieve communicatie: Transparante en proactieve informatievoorziening verminderde verwarring en gaf vertrouwen.
- Geïntegreerde taal- en werkprogramma’s: Het combineren van taalonderwijs met praktische werkervaring bleek transformatief en gaf nieuwkomers de mogelijkheid om betekenisvol bij te dragen aan de samenleving.
- Community-ondersteuning: Organisaties zoals Buddy to Buddy, STEP Nijmegen en VluchtelingenWerk bevorderden sociale verbindingen en professionele groei.
- Toegankelijk taalonderwijs: Continu leren zonder onderbrekingen zorgde voor een gestage vooruitgang.
- Mentale stabiliteit: Veilige huisvesting en toegankelijke psychosociale ondersteuning boden een sterke basis voor welzijn.
Obstakels
Ondanks deze successen bleven er ook uitdagingen bestaan.
- Hoge personeelswisselingen onder klantregisseurs zorgden voor onzekerheid.
- Gefragmenteerde samenwerking tussen gemeente en sociale partners liet gaten in de ondersteuning zien.
- Nieuwkomers kampten met lange wachttijden voor essentiële diensten zoals huisvesting en taallessen, wat hun vooruitgang verstoorde en stress veroorzaakte.
- Betekenisvolle werkgelegenheid bleek schaars, waardoor veel nieuwkomers onder hun niveau werkten en het gevoel hadden dat hun talenten niet werden benut.
- Daarnaast bleef sociale isolatie een grote uitdaging, omdat sommigen moeite hadden om verbindingen met lokale bewoners te leggen.
Discussie
De bevindingen benadrukken het belang van een holistische benadering van integratie—één die de unieke ervaringen van nieuwkomers centraal stelt en tegelijkertijd structurele tekortkomingen aanpakt. Door sterkere relaties te bevorderen, continu taalonderwijs te waarborgen en werkmogelijkheden beter af te stemmen op individuele vaardigheden, kan Nijmegen een voorbeeldstad worden van inclusieve integratie.
Beleidsaanbevelingen
Om blijvende verandering te realiseren, doen we de volgende aanbevelingen:
- Versterk sociale integratie-initiatieven: Programma’s zoals Buddy to Buddy en taalcafés moeten worden uitgebreid om betekenisvolle verbindingen tussen nieuwkomers en lokale bewoners te stimuleren.
- Verbeter mentale gezondheidszorg: Op maat gemaakte psychosociale interventies kunnen de emotionele impact van onzekerheid en trauma verlichten.
- Verminder personeelswisselingen bij klantregisseurs. Stabiliteit in deze rollen bevordert vertrouwen en gepersonaliseerde begeleiding.
- Verbeter communicatie: Duidelijke uitleg over processen zoals de Brede Intake en het Persoonlijk Inburgeringsplan (PIP) kan frustratie verminderen en empowerment bevorderen.
- Stimuleer samenwerking: Betere coördinatie tussen gemeente en sociale partners verbetert de dienstverlening.
- Zorg voor doorlopend taalonderwijs: Gevorderde cursussen en naadloze overgangen tussen niveaus zijn essentieel.
- Faciliteer betekenisvolle werkgelegenheid: Maatwerk in werkplekken en stages afgestemd op de vaardigheden van nieuwkomers kan hun potentieel ontsluiten.
Conclusie
Nieuwkomers in Nijmegen brengen een schat aan vaardigheden, perspectieven en ambities met zich mee. Door bestaande barrières aan te pakken en te versterken wat werkt, kunnen we een stad creëren waar iedereen zich gewaardeerd en ondersteund voelt. Met samenwerking, empathie en innovatie heeft Nijmegen de kans om een voorbeeld te zijn, en een gemeenschap te bouwen waarin integratie niet alleen een doel is, maar een gedeelde reis van groei en verbondenheid.
Indicators of Integration
"Meer over het ioi-framework en de 14 verschillende indicatoren"
Download het rapport
Eerste ervaringen van inburgeraars in Nijmegen
