Voorkom dure misverstanden: waarom klassieke focusgroepen tekortschieten bij kwetsbare doelgroepen.
Een van de meestgevraagde diensten van OpenEmbassy is het organiseren van expertpools. Onderzoekers, beleidsmakers én werkgevers stellen ons vaak dezelfde vraag: wat is het verschil met een focusgroep? Daarom leggen we het hier uit — met voorbeelden.
Kort gezegd: een expertpool is een bijeenkomst met 15–20 deelnemers die hun ervaringskennis delen over een specifiek onderwerp. Maar het begint al veel eerder dan de sessie zelf — bij de werving. En juist daar zit een belangrijk verschil met de klassieke focusgroep.
By: Anna Bilenka
Ervaringskennis eerst
Ontwerp niet vóór mensen zonder ze erbij te betrekken: zo haal je de juiste stemmen vanaf het begin aan tafel.
Een kernprincipe bij OpenEmbassy is het herdefiniëren van wat ‘expertise’ is. Wij erkennen dat mensen zelf de experts zijn van hun leven. Geen academische of professionele kennis kan op tegen wat iemand zelf doormaakt.
Daarom stellen we bij elk onderzoek of beleidsproces de ervaringskennis centraal. Zeker als het gaat over mensen die geraakt worden door het beleid. Zij brengen niet alleen inzicht, maar ook motivatie en legitimiteit om actief mee te denken.
Veel deelnemers aan onze expertpools zijn ook actief betrokken in hun gemeenschap. Zo kunnen we via hen snel opschalen als breder onderzoek nodig is.
Vertrouwen begint vóór het eerste woord
Stap niet in een koude kamer: hoe community-building vooraf het verschil maakt.
We investeren veel in de werving: niet alleen om een diverse groep samen te stellen, maar ook om vanaf het begin vertrouwen op te bouwen. We communiceren in ieders moedertaal, houden rekening met cultuur, mogelijke gevoeligheden en triggers, en maken meteen duidelijk: jíj bent de belangrijkste persoon in deze sessie.
Het resultaat? Een open, vertrouwde en betrokken sfeer tijdens de bijeenkomst.
Privacy is niet onderhandelbaar
Angst om je verhaal te delen is begrijpelijk — zo zorgen we voor veiligheid en vertrouwen.
Deze angst komt vaak voor bij onze deelnemers — en is terecht. Expertpool-deelnemers behoren vaak tot gevoelige groepen. Daarom nemen onze moderators vooraf risico’s serieus, versleutelen we alle data, en gebruiken we nooit namen of herkenbare informatie.
De setting is informeel, er zijn culturele bemiddelaars aanwezig, en we starten altijd met een activiteit om het ijs te breken — zoals samen eten. Dit alles helpt om een veilige en ondersteunende ruimte te creëren.
“Ik durf niet te komen — straks hoort mijn locatiemanager wat ik heb gezegd en raak ik mijn plek kwijt.”
Community-onderzoek: méér dan één avond input
Meer impact met peer-research: zo vergroten we het bereik van elke sessie.
Elke expertpool bevat een korte training in community-onderzoek. Tijdens de sessie oefenen deelnemers met elkaar, en daarna gaan ze het gesprek aan in hun eigen netwerk.
Binnen twee weken levert dat vaak inzichten op van 80–100 mensen. Dit versterkt hun rol als mede-onderzoeker, vergroot onze dataverzameling, en bereikt mensen die anders buiten beeld zouden blijven.
Respect is deel van de methode
Je vraagt om ervaringskennis — dus waardeer die als expertise.
Deelnemers staan centraal. Zij vertrouwen ons, stellen zich kwetsbaar op, en delen hun ervaringen in de hoop dat het iets verbetert — voor henzelf én anderen.
Daarom betalen we altijd hun tijd (inclusief eventuele reiskosten), en houden we ons strikt aan het tijdschema.
"Nothing motivates participation more than seeing the results of your work and its impact on a larger group." - Anna Bilenka, trainer and action researcher."
Laat deelnemers richting geven
Niet zenden maar luisteren: waarom wij de groep het gesprek laten leiden.
In klassieke focusgroepen voert de moderator vaak het woord. Bij ons niet. Wij werken met meerdere begeleiders tegelijk, die niet alleen de dynamiek volgen, maar ook elkaars stijl.
Zo zorgen we ervoor dat niemand het gesprek domineert. Wij houden ruimte, geven lichte sturing, en stappen opzij wanneer het moment daarom vraagt.
Culturele sensitiviteit is geen luxe
Voorkom blinde vlekken: zo zorgen wij dat iedereen zich gezien en begrepen voelt.
Werving en begeleiding worden altijd gedaan door collega’s met migratieachtergrond — vaak zelf betrokken bij het thema. Zij herkennen gevoelige onderwerpen en weten hoe je die bespreekbaar maakt.
Zo zorgden onze begeleiders met migratie-ervaring in een sessie over toegang tot mentale zorg in Amsterdam voor een veilige setting waarin deelnemers vrijuit durfden te spreken.
Taal is toegang
Als je je taal niet mag spreken, spreek je niet.
Elke expertpool wordt gehouden in de taal waar de groep zich het prettigst bij voelt. Voor Oekraïense deelnemers is dat Oekraïens. Zijn er meerdere talen? Dan werken we met culturele bemiddelaars.
Let op: dat zijn niet alleen vertalers, maar mensen met ervaringsdeskundigheid die de context écht begrijpen.
Emotioneel veilig, praktisch soepel
Zware thema’s vragen om zachte landingen.
De migratie-ervaring is vaak zwaar. We weten nooit van tevoren wat iemand kan raken. Daarom zorgen we voor rustmomenten, eten samen, en bouwen de sessie zorgvuldig op en af.
Zo creëren we een ruimte waar emoties mogen bestaan — en gedeeld kunnen worden.
De resultaten spreken voor zich
Behoefte aan voorbeelden? Zo veranderden expertpools beleid, bespaarden ze geld, en leidden ze tot betere oplossingen.
Sinds onze oprichting hebben we tientallen expertpools uitgevoerd. Mensen deelden pijn, huilden, lachten, voelden zich gezien — en gingen hoopvol naar huis.
En vaak veranderde er daadwerkelijk iets: beleid werd aangepast, plannen verbeterd. Bekijk bijvoorbeeld:
EU-arbeidsmigranten in Hollands Kroon
More on the project
Expertpool Almere
More on the project
Inzicht in integratie
More on the project
