NewBees biedt een aanvullend programma aan voor jongeren in de Z-route die inburgeren: de Maatschappelijke Diensttijd (MDT). De MDT helpt jonge nieuwkomers (17 tot 30 jaar) met persoonlijke ontwikkeling en voorbereiding op de arbeidsmarkt. Deelnemers doen mee aan workshops en netwerkbijeenkomsten, en doen ook vrijwilligerswerk. Zo kunnen deelnemers hun talenten ontwikkelen en draagt het programma bij aan een inclusieve samenleving.
Ervaringen en werkzame elementen uit expertpools in Arnhem, Zaandam en Hoorn
Waarom MDT relevant is voor jongeren in de Z-route
Veel jongeren die inburgeren via de Z-route willen zo snel mogelijk grip krijgen op hun nieuwe omgeving: de taal leren, contacten opbouwen en begrijpen hoe onderwijs en werk in Nederland functioneren. In de praktijk blijkt het lastig om dit alleen in de formele inburgeringssetting te doen. Daarom is een programma als de Maatschappelijke Diensttijd (MDT) van NewBees voor deze groep een belangrijke aanvulling.
In drie expertpools in Arnhem, Zaandam en Hoorn vroegen we jongeren wat hen helpt om vooruit te komen — en welke onderdelen van de MDT daar concreet aan bijdragen. Hun ervaringen laten zien dat MDT kansen biedt voor talentontwikkeling, sociale participatie en toekomstoriëntatie. Tegelijkertijd geven jongeren aan waar versterking nodig is om deze kansen beter te benutten, juist voor wie de Z-route volgt.
Taal, praktijk en ontmoeting in samenhang
Deelnemers waarderen vooral dat taal en praktijk bij MDT hand in hand gaan. Veel jongeren benoemen dat taal in een echte context (in de buurtsuper, de bibliotheek, tijdens vrijwilligerswerk) zorgt dat je veel sneller en natuurlijker leert dan in reguliere klaslokalen. Dit sluit nauw aan bij de kern van de Z-route: leren door te doen.
Daarnaast helpt MDT jongeren om inzicht te krijgen in de Nederlandse samenleving. Excursies, taalcafés en contactmomenten met buurtbewoners bieden niet alleen een taalprikkel, maar ook ontmoeting en vertrouwen. Een deelnemer zei het treffend:
'‘Ja, ze helpen me met alles… Ik kan me ontwikkelen, met cultuur en taal… Ik blijf nieuwe dingen leren. Vandaag is het altijd beter dan gisteren: ik ga vooruit.'' - Deelnemer
Voor jongeren in de Z-route — die vaak met diverse ambities binnenkomen, maar tegelijk hun weg moeten vinden — zijn dit soort positieve ervaringen cruciaal voor motivatie, zelfvertrouwen en toekomstperspectief.
Kansen voor verbetering: maatwerk en toekomstoriëntatie
Tegelijkertijd geeft een deel van de jongeren aan dat hun begeleiding soms te algemeen is. Jongeren in de Z-route hebben uiteenlopende doelen en tempo’s. Zij vragen om persoonlijke begeleiding en duidelijke stappen richting opleiding of werk. Een deelnemer zei bijvoorbeeld:
‘’Ik wil schoonheidsspecialiste worden. Ik zou graag willen dat NewBees dit beroep uitlegt, hoe ik me kan aanmelden voor een opleiding, en dat ze me stap voor stap begeleiden in dit proces.’’ - Deelnemer
Jongeren benoemen ook dat groepssamenstellingen nog niet altijd aansluiten bij hun leerbehoeften. Wanneer taalniveau en leertempo ver uit elkaar liggen, lopen sommigen vast terwijl anderen zich vervelen. Een meer gedifferentieerde en dynamische aanpak — een succesfactor in de Z-route — kan de effectiviteit vergroten.
Deze signalen wijzen op een duidelijk potentieel: MDT kan jongeren nog beter helpen richting zelfstandigheid, als de begeleiding meer wordt afgestemd op individuele routes en ambities.
MDT en de Z-route: versterken wat werkt
De ervaringen uit de expertpools laten zien dat MDT precies die elementen bevat die voor jongeren in de Z-route het verschil maken: praktijkgericht leren, sociale veiligheid, realistische taalontwikkeling en ervaringsgericht kennismaken met de Nederlandse samenleving. Door enkele gerichte aanpassingen kan MDT een nog krachtigere bijdrage leveren aan hun integratie en toekomstperspectief.
Op basis van de inzichten uit de expertpools doen we vier aanbevelingen die direct uitvoerbaar zijn:
- Differentieer in groepen op leertempo en taalniveau. Dit versnelt leren en vergroot eigenaarschap.
- Versterk de begeleiding richting opleiding en werk. Jongeren hebben behoefte aan concrete informatie en stapsgewijze ondersteuning.
- Maak co-creatie standaard. Zorg voor structurele feedbackmomenten waarin jongeren zelf aangeven wat zij nodig hebben.
- Besteed aandacht aan mentaal welzijn. Jongeren in de Z-route dragen vaak spanningen of verantwoordelijkheden mee; een veilige leeromgeving helpt hen volhouden.
MDT programma: schakel in inburgering
De MDT van NewBees biedt jongeren in de Z-route belangrijke kansen: taal in context, nieuwe ontmoetingen, zicht op de samenleving en ruimte voor persoonlijke groei. Door meer maatwerk en toekomstgerichte begeleiding kan dit programma uitgroeien tot een nog sterkere schakel in hun inburgeringsproces. De ervaringen van de jongeren zelf laten zien: wat werkt, werkt omdat het dicht bij hun eigen leven staat, en omdat het hen daadwerkelijk helpt vooruit te komen.
