Onder de noemer ‘TOEGANG’ delen wij ervaringen uit onze dagelijkse praktijk. Alleen met toegang tot bestaanszekerheid hebben mensen die nieuw in Nederland zijn perspectief op een toekomst.
Uw zoon moet naar speciaal onderwijs
“Uw zoon heeft een laag IQ. Daarom moet hij naar speciaal onderwijs.”
De moeder – van origine een lerares in Syrië – schrikt. Ze begrijpt het niet, want in het land van herkomst was de jongen een leerling die prima mee kon op school. Bovendien observeert ze zijn leergierigheid en ontwikkeling, en is ze hoopvol. Al is de taal nog moeilijk om te leren. De vader kijkt vertwijfeld, speciaal onderwijs klinkt goed, maar een laag IQ niet.
Slecht contact met school en docent
Het heeft sowieso lang geduurd voordat ze begrepen wat er speelde, want met school en de docent hebben ze niet heel goed contact. Dat ligt vast aan de taal, maar ergens voelt de moeder ook gewoon dat er geen klik is. Ze nemen haar expertise niet serieus. Het loopt allemaal stroef.
Toetsen in het Nederlands
Als wij de docent spreken, vertelt ze dat school verschillende toetsen heeft afgenomen, en daaruit blijkt dat de zoon een laag IQ heeft. De jongen is nu 3 jaar in Nederland. Als we vragen of in de toets ook de moedertaal is meegenomen, reageert ze verbaasd: “Natuurlijk niet, dit is een Nederlandse school”.
Misschien heeft de toets gelijk. Misschien ook niet. Maar hoe dan ook is het perspectief op dit kind dominant wat hij niet kan of weet. Dat voelt hij. Zijn talenten, verlangens of ambities worden eigenlijk nooit besproken. De toetsen laten hem vooral voelen hoe erg hij nog niet in het systeem in Nederland past.
Onderadvisering, onderschatting
We komen bijna wekelijks in aanraking met kinderen die zo worden benaderd. En vaak trekken wij de conclusie dat er sprake is van onderadvisering, onderschatting, gebrek aan het kind zien voor wat het kan. Soms is het speciaal onderwijs een goede plek voor een kind, maar vaak genoeg ook niet. Vooral omdat doorgroeien vanuit dat speciale onderwijs naar bijvoorbeeld regulier onderwijs en havo of vwo onmogelijk lijkt. Hun zelfbeeld krijgt al vroeg een grote knak.
Action Research
Op papier hebben kinderen in Nederland toegang tot onderwijs dat bij hen past. In de praktijk zien wij een systematische neiging om kinderen uit gezinnen die moesten vluchten kleiner te maken dan ze zijn.
In ons actieonderzoek naar de kinderen waar wij TOMaatjes aan koppelen leren we elke dag veel over wat er beter kan in het onderwijs voor deze kinderen. Meer weten? Mail max@openembassy.nl
